Als de vogelgriep ooit de Verenigde Staten bereikt, dan is dat waarschijnlijk via trekvogels vanuit Zuid-Amerika, schrijven onderzoekers in het tijdschrift PNAS.
De gevaarlijke variant van het H5N1-virus werd geboren in Hong Kong, rond 1996, 1997. Inmiddels, in het najaar van 2006, heeft het dodelijke vogelgriepvirus al geleid tot uitbraken in meer dan vijftig landen, met honderden miljoenen dode kippen, eenden, kalkoenen en ganzen en dik 150 overleden mensen tot gevolg, schrijven onderzoekers onder leiding van Peter Daszak deze week in PNAS.
Daszak werkt voor het 'Consortium for Conservation Medicine' in New York. En samen met Amerikaanse en Britse collega's analyseerde hij gegevens over de handel in pluimvee en wilde vogels, de vliegroutes van trekvogels en inmiddels geïsoleerde en onderzochte virussen. Dat alles om uiteindelijk iets te kunnen zeggen over de manier waarop het virus de reeds besmette landen is binnengeslopen. En natuurlijk om te voorspellen of nog virusvrije gebieden, zoals de Verenigde Staten, iets te vrezen hebben.
Dat hebben ze. Op het eerste gezicht lijken de VS veilig. Volgens Daszak en collega's zijn er maar bar weinig trekvogels die vanuit de besmette Europese, Aziatische of Afrikaanse landen naar 'the States' vliegen. En wat er via het noorden, via Alaska toch binnenkomt, wordt nauwlettend in de gaten gehouden. De import van pluimvee uit deze kant van de wereld lijkt eveneens geen bedreiging te vormen, want de Amerikanen controleren elke kip die binnenkomt.
Maar het gevaar loert vanuit het zuiden, zeggen de onderzoekers. In Zuid-Amerika heerst ook nog geen vogelgriep, maar de controles op geïmporteerd pluimvee zijn daar minder strikt dan in de Verenigde Staten, of zelfs afwezig. Komen daar besmette kippen binnen, dan kunnen trekvogels het virus oppikken en het vervolgens vrolijk van Zuid- naar Noord-Amerika transporteren. En in dat geval kijken de Amerikanen dus mooi de verkeerde kant op.
In Europa, Azië en Afrika is het voor veel landen inmiddels niet meer een kwestie van voorkomen, maar genezen. Uit de berg gegevens concludeerden de onderzoekers dat in Azië besmet pluimvee de belangrijkste verspreider was van H5N1. Slechts in 3 van de 21 landen waar het gevaarlijke virus werd geïntroduceerd, waren trekvogels waarschijnlijk de oorzaak. In Europa was dat juist omgekeerd. In 20 van de 23 landen waarin gevallen van vogelgriep werden geconstateerd, wijzen de onderzoekers trekvogels aan als de bron van alle ellende. En in Afrika ten slotte was het ongeveer fiftyfifty.
Uiteraard doet Daszak ook enkele aanbevelingen om het gevreesde H5N1 tot staan te brengen. Een stop op de import van pluimvee uit geïnfecteerde landen is er één. Het controleren van trekvogels is een andere. Dat gebeurt al een tijd, maar volgens Daszak en collega's kan het efficiënter. Gebleken is volgens hen dat het overgrote deel van de levende trekvogels het gevaarlijke virus niet bij zich draagt. Dat is vrijwel alleen terug te vinden in de daaraan gestorven dieren. Het uitpluizen van uitwerpselen van levende wilde eenden en ganzen heeft dan ook niet zo veel zin, zeggen de onderzoekers. Slimmer is het om alleen de dode dieren te onderzoeken, om uit te vinden of de vogelgriep al is gearriveerd of niet.
Bron: VPRO Noorderlicht (door Remy van den Brand)
Lees ook:Vogelgriepvirus Engeland en Hongarije vrijwel identiek
Lees ook:Vogelgriep verspreid door handel in kippen
Lees ook:Uitbraken vogelgriep vooral veroorzaakt door handel
Lees ook:Veranderd vogelgriepvirus gevaarlijker voor mens
Lees ook:Strenge maatregelen tegen verspreiding vogelgriep